Je gaat scheiden en wat nu te doen met het Pensioen?

Jullie gaan scheiden en hebben ieder of één van beiden tijdens jullie relatie pensioenrechten opgebouwd.

Gepensioneerde
Het is bij een scheiding vanzelfsprekend dat je afspraken moet maken over jullie kinderen, de alimentatie, jullie woning en over de verdeling van jullie overige bezittingen. Waar je misschien niet direct aan denkt, is om afspraken te maken over het pensioen dat jullie opgebouwd hebben tijdens jullie huwelijk of geregistreerd partnerschap. Dit opgebouwde pensioen moet namelijk ook verdeeld worden. Je verdeelt het pas wanneer je echt met pensioen gaat, maar je zult bij een scheiding nu al samen afspraken maken over die verdeling. De afspraken die jullie hierover maken, moeten worden opgenomen in jullie scheidingsconvenant.

Verevening pensioen

Het ouderdomspensioen bouw je op via je werkgever. Het is mogelijk dat er via meerdere (oud-) werkgevers bij verschillende pensioenfondsen pensioenrechten zijn opgebouwd. Het opgebouwde bedrag krijg je in principe uitgekeerd als je de pensioengerechtigde leeftijd bereikt. Bij een echtscheiding of ontbinding van het geregistreerd partnerschap hebben jullie volgens de Wet verevening pensioenrechten allebei recht op een deel van elkaars pensioen. Het gaat dan alleen om het deel van het ouderdomspensioen dat is opgebouwd tijdens het huwelijk of de duur van het geregistreerd partnerschap. Hierbij maakt het niet uit of je getrouwd bent in (beperkte) gemeenschap van goederen of op huwelijkse voorwaarden. Daarnaast is de hoogte van het opgebouwde bedrag aan ouderdomspensioen ook bepalend omdat kleinere pensioenaanspraken niet verevend kunnen worden. Hiervoor is een wettelijke afkoopgrens die jaarlijks geïndexeerd wordt. Zie ook https://www.pensioenfederatie.nl/actueel/nieuws/2018/openbaar/12-december/afkoopgrens-kleine-pensioenen-voor-2019-vastgesteld

Conversie pensioen

Bij de verdeling van het ouderdomspensioen is het  ook mogelijk om te kiezen voor conversie (omzetting). Bij conversie doe je definitief afstand van de helft van het tijdens het huwelijk of de duur van het geregistreerd partnerschap opgebouwde ouderdomspensioen. De helft waar je ex-partner recht op heeft, wordt dan gestort in zijn of haar eigen ouderdomspensioen. Je ex-partner ontvangt dat ouderdomspensioen zodra hij of zij zelf de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt. Een nadeel van conversie is, dat je als pensioenopbouwer je deel niet meer terugkrijgt als je ex-partner komt te overlijden.

Alle afspraken die je maakt over conversie moet je vastleggen in een scheidingsconvenant of  is al vastgelegd in de huwelijkse voorwaarden. Let op: Conversie is alleen toegestaan als de betreffende pensioenuitvoerder hiervoor toestemming geeft. Bij een scheiding van tafel en bed is conversie niet mogelijk.

Afstand doen van pensioen

Jullie kunnen er ook voor kiezen het pensioen niet te delen en daarmee afstand doen van elkaars ouderdomspensioen. In het scheidingsconvenant kan opgenomen worden dat je elkaars ouderdomspensioen niet wilt. Je doet dan afstand van je recht op een deel van het pensioen van de ander.

Bij huwelijkse voorwaarden kan het zijn als dit is overeengekomen, dat je er geen recht op hebt. Dit moet wel vooraf goed gecheckt worden.

Partnerpensioen of bijzonder nabestaandepensioen

Een ouderdomspensioen kan uitgebreid zijn met een nabestaandenpensioen, ofwel het partnerpensioen. Overlijdt de pensioenopbouwer, dan wordt zijn of haar pensioen uitgekeerd aan de nabestaanden (partner en kinderen).

Als je gescheiden bent en je ex-partner overlijdt, heb je nog steeds recht op (een deel van) zijn of haar nabestaandenpensioen. Na een scheiding wordt dit pensioen een bijzonder nabestaandenpensioen genoemd. Dit pensioen bestaat uit het bedrag dat is opgebouwd tijdens jullie huwelijk. Je hebt dus geen recht meer op het geld dat na de scheiding is opgebouwd.

Een nabestaandenpensioen op risicobasis keert alleen uit bij overlijden tijdens het huwelijk. Bij ontslag, pensioen en echtscheiding vervalt de aanspraak op dit pensioen op risicobasis.

Uitkering bijzonder nabestaandenpensioen

Volgens de wet blijf je recht hebben op het bijzonder nabestaandenpensioen bij een scheiding of ontbinding geregistreerd partnerschap. Bij een scheiding van tafel en bed ben je officieel nog steeds getrouwd. Komt je partner dan te overlijden, dan krijg je het gewone nabestaandenpensioen. Pas bij na een scheiding wordt het een bijzonder nabestaandenpensioen.

Het bijzonder nabestaandenpensioen dat bij overlijden van je ex-partner wordt uitgekeerd, is een deel van het ouderdomspensioen. Kijk je pensioenregeling er goed op na hoeveel in jouw situatie wordt uitgekeerd.

Afwijkende afspraken

Je kunt afwijken van de wettelijke regeling over het pensioen. Voor het maken van andere afspraken, is het verstandig een deskundige in te schakelen. Om deze afspraken rechtsgeldig te maken, moet deze afspraken worden opgenomen in het scheidingsconvenant. De deskundige kan alle verschillende mogelijkheden op een rijtje zetten.

Wat gebeurt er als mijn ex-partner hertrouwt of een geregistreerd partnerschap aangaat?

In dat geval hebt je nog steeds recht op het bijzonder nabestaandenpensioen dat is opgebouwd tijdens jullie huwelijk. De nieuwe partner van je ex-partner krijgt bij overlijden daardoor minder uitgekeerd.

Melden aan het pensioenfonds

Laat aan het betreffende pensioenfonds binnen twee jaar na de scheiding weten dat je bent gescheiden. Je krijgt dan een speciaal aanmeldingsformulier toegestuurd of je kunt het stadaard formulier van de overheid hiervoor gebruiken. Zie ook https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/scheiden/vraag-en-antwoord/verdelen-ouderdomspensioen-na-scheiding

Op het moment dat de pensioengerechtigde leeftijd is bereikt, betaalt de pensioenuitvoerder het verdeelde ouderdomspensioen rechtstreeks aan jullie allebei uit. De uitbetaling vindt plaats zolang jullie allebei in leven zijn. De eventuele kosten van het verdelen van het pensioen berekent de pensioenuitvoerder aan jullie beiden door.

Ben je samen een andere verdeling overeengekomen of zie je af van je recht op het pensioen van je ex-partner, dan moet je ook indien van toepassing een afschrift van het scheidingsconvenant of van de huwelijkse voorwaarden opsturen.